ΣΧΟΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (Μέρος 42ο), του Νίκου Τριανταφυλλόπουλου

Friends, I entreat you: maintain awareness. 

By the compassionate intention of the lamas, 

May you come face to face with awareness 

Nyoshul Khen Rinpoche 

Love and kindness are not a luxury, but a source of health and happiness for ourselves and others 

Dalai Lama 

222. Ερώτηση: Γιατί συχνά είμαστε καχύποπτοι με κάτι καινούριο; 

Συναντάς κάποιον και άμεσα κρίνεις αν σου αρέσει η όχι. Η συμπάθεια ή η αντιπάθεια είναι αποτέλεσμα της κουλτούρας, της εκπαίδευσης, των νοητικών συνδέσμων και κλίσεων, αλλά και των απαιτούμενων χαρακτηριστικών που ψάχνουμε από ένα άλλο πρόσωπο. Χρησιμοποιείς ένα κέντρο αποφάσεων για να κρίνεις. Έτσι ο παρατηρητής γίνεται κριτής, δημιουργεί χιλιάδες εικόνες γύρω του. Προσπαθεί απεγνωσμένα να διατηρήσει ένα πεδίο που βρίσκεται μέσα στα όρια της δικής του γνώσης, πληροφορίας, επιρροής, ένα πεδίο αμέτρητων υπολογισμών. 

Αν όμως παρατηρήσεις αυτόν τον "ψευτοπαρατηρητή", αυτόν τον κριτή, που είναι ένα από τα "Εγώ" σου, θα δεις ένα συνονθύλευμα γεμάτο αναμνήσεις, εμπειρίες, συμβάντα, ατυχήματα, επιρροές, παραδόσεις και προκαταλήψεις, έναν ατελείωτο κατάλογο βασάνων και ταλαιπωρίας. Θα δεις κάποιον, που όλα τα συστατικά του ανήκουν στο παρελθόν. Με αυτόν τον τρόπο, ο παρατηρητής είναι παρελθόν, παρόν και μέλλον μαζί. Είναι μισο-ζωντανός, μισο-πεθαμένος, ανάμεσα σε θάνατο και ζωή, σαν ένα φύλλο στον άνεμο. Μέσω αυτών των διεργασιών του νου, στο πεδίο του χρόνου, κοιτάζεις τη ζήλεια, το φόβο, τον πόλεμο, τη χώρα σου και την οικογένειά σου (αυτή την άσχημα περιφραγμένη εγωκεντρική οντότητα), και προσπαθείς να λύσεις το "πρόβλημα", τη μεγάλη πρόκληση, που λέγεται νέο-καινούριο. Όμως αυτό το νέο-καινούριο προσπαθείς να το ερμηνεύσεις με όρους του παρελθόντος. Για αυτό πάντοτε θα κυριαρχεί η διαμάχη, πρώτα μέσα σου και μετά έξω. 

223. Ερώτηση: Έχουμε το δικαίωμα να κρατάμε τι θέλουμε και τι όχι. Γιατί υπάρχουν τόσες πολλές διαμάχες ακόμη και σε καταστάσεις που εμείς έχουμε επιλέξει; 

Λες, λοιπόν, "μου αρέσει αυτή η εικόνα, θα την κρατήσω", ή "αυτή η εικόνα δεν μου αρέσει θα την απορρίψω". Αλλά ο παρατηρητής έχει γίνει κριτής, ένα σύνολο εικόνων που έχουν τοποθετηθεί μαζί, και ζουν διαμέσου αντιδράσεων και αντιφάσεων με διάφορες άλλες εικόνες. Αυτό επίσης δημιουργεί διαμάχες. Έτσι ο κριτής λέει: "θέλω να απαλαχθώ από αυτή τη διαμάχη", αλλά η επιθυμία σου να απαλλαγείς σύντομα δημιουργεί μια νέα εικόνα. 

Η επίγνωση όλων αυτών, είναι πραγματικός διαλογισμός. Ανακαλύπτουμε με αυτόν τον τρόπο τι κρύβεται πίσω από διάφορα στρώματα πραγματικότητας, ξεφλουδίζουμε το κρεμμύδι της δυσαρέσκειας. Υπάρχει μια κεντρική εικόνα, αλλά κι ο αέναος παρατηρητής. Αυτή η εικόνα είναι ο κριτής, αυτός που βιώνει, ο έχων την εμπειρία, ο αξιολογητής, αυτός που θέλει να κατακτήσει ή να καταστρέψει όλες τις άλλες εικόνες. Οι άλλες εικόνες είναι το αποτέλεσμα συσσωρεύσεων του παρελθόντος, όμως αν ο παρατηρητής "βλέπει" με ανοιχτή θέαση, γίνεται το παρατηρούμενο. 

Δεν είναι μια ανώτερη ύπαρξη, ένας ανώτερος εαυτός, αυτός που έχει γνώση όλων αυτών των εικόνων, είναι η ίδια η επίγνωση που αποκαλύπτει τον παρατηρητή και το παρατηρούμενο. Η αποκάλυψη έρχεται διαμέσου επίγνωσης, έπειτα έρχεται η επίγνωση ότι ο παρατηρητής είναι το ίδιο το αντικείμενο της παρατήρησης. 

224. Ερώτηση: Τότε ποια είναι η οντότητα που παρατηρεί και εξετάζει την πραγματικότητα; 

Αυτό που μπορούμε να ανακαλύψουμε είναι μόνο επίγνωση. Αν ακόμη στην κατάσταση της επίγνωσης υπάρχει μια φωνή που λέει "πρέπει να ανακαλύψω, πρέπει να εξασκηθώ περισσότερο", τότε το μυαλό παίζει ξανά τα παιχνίδια του, έχει αρχίσει να δημιουργεί μια ακόμη εικόνα. Ο ζωγράφος που κάθεται να ζωγραφίσει ένα τοπίο, κάθεται και το κοιτάζει για μεγάλο χρονικό διάστημα, μέρες, μήνες, χρόνια, μέχρι να γίνει ο ίδιος τοπίο. Δεν εξακριβώνει την ταυτότητα του τοπίου, γίνεται ένα με αυτό. Γκρεμίζει τα τείχη, μεταξύ του παρατηρητή και του παρατηρούμενου, γίνεται ο ίδιος, κίνηση, ομορφιά, σκιά, το βάθος του ουρανού και η υγρασία του φύλλου, η ποιότητα του χρώματος. Και όσο βαθιά πάει σε αυτήν τη δυνατότητα να γκρεμίζει τα τείχη, να μικραίνει την απόσταση, τόσο καλύτερος ζωγράφος είναι. Γίνεται ο ίδιος τοπίο και σε αυτή την έκθεση, τη δημιουργική του διάλυση, μπορεί να ζωγραφίσει. 

225. Ερώτηση: Τι συμβαίνει όταν ο παρατηρητής αποκτάει την επίγνωση ότι είναι το παρατηρούμενο; 

Αν ο παρατηρητής δεν έχει αντιληφθεί ότι είναι και το παρατηρούμενο, τότε οποιαδήποτε κίνησή του φτιάχνει μια καινούρια σειρά από εικόνες - πρώτη ύλη για νέα τείχη. Όταν όμως ο παρατηρητής, αντιληφθεί ότι η πράξη, είναι ο ίδιος του ο εαυτός, τότε δεν υπάρχει διαμάχη, μεταξύ αυτού και της εικόνας. Απλά, είναι. Δεν είναι κάτι ξεχωριστό. Δεν υπάρχει χώρος για κρίσεις, "μου αρέσει άρα το κρατάω, δεν μου αρέσει άρα το απορρίπτω", όλα κινούνται οργανικά. Τι άλλο μπορεί να κάνει; Πρόκειται για κάτι, που είναι αυτός ο ίδιος, έτσι δεν χρειάζεται να επαναστατήσει ενάντια σε κάτι, ή να αποδράσει από κάπου. Όλη η διαμάχη φτάνει σε ένα τέλος. Ανακαλύπτει την επίγνωση που είναι η ίδια η ζωή. Δεν περιορίζεται, δεν δεσμεύεται από καμία κεντρική ιδέα και από καμία εικόνα. Από αυτή τη σφοδρή επίγνωση, γεννιέται μια διαφορετική ποιότητα προσοχής. Έτσι το μυαλό γίνεται απεριόριστα ευαίσθητο, μια υψηλή ευφυία. Η αγάπη και η συμπόνοια γίνονται πρώτη ύλη στην καθημερινότητα και τον προσωπικό βίο. 

Ταρατατζούμ, πρρρρρρρρρρρρρρ, κρρρρρρρρ, πιπ πιπ πιπ. 

Κλαπ κλαπ κλαπ κλαπ κλαπ πρρρρρρρρρρρρρρρρρρ 

(μουσική και ήχος από χειροκροτήματα και πορδές) 

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ