ΣΧΟΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (Μέρος 23ο), του Νίκου Τριανταφυλλόπουλου



ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΟΙΝΟΥ (συνέχεια)

136. Ερώτηση: Το μυαλό μπερδεύεται συνεχώς σε σκέψεις όσο και να προσπαθώ να το ηρεμήσω. Πως θα μπορούσα να διαλογιστώ; 

Συνεχής ηρεμία του μυαλού είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο. Η συνεχής βελτίωση είναι κάτι που έρχεται χωρίς καν να το καταλάβεις. Διαλογίσου κάθε μέρα έστω και ελάχιστα. Ένα από τα πλεονεκτήματα της ενατένισης του μυαλού είναι η ενδυνάμωση του μυαλού, η ευλυγισία να το χρησιμοποιείς όλο και περισσότερο, με τον τρόπο που εσύ θέλεις και όχι με τον τρόπο που διάφορα ερεθίσματα προσπαθούν να ορίσουν. 

 137. Ερώτηση:  Είναι σχεδόν αδύνατον να σταματήσω τις σκέψεις να τρέχουν όπως εκείνες θέλουν.

Θα συνεχίσει να είναι αδύνατο αυτό το σταμάτημα αν συνεχίσεις να το κυνηγάς. Ο διαλογισμός δεν σημαίνει σταμάτημα του μυαλού. Περισσότερο σημαίνειγκάλιασμα" του μυαλού. Για να προετοιμάσεις το μυαλό να λειτουργήσει με κάποια κατεύθυνση χρειάζεται προεργασία- συσσώρευση αξιών, όπως για παράδειγμα συμπόνοια για τους άλλους.  

Το επόμενο βήμα, πολύ σημαντικό, είναι να αποκτήσεις οικειότητα με το μυαλό. Όχι, να προσπαθείς να το σταματήσεις, αυτό είναι αδύνατον. Να αποκτήσεις οικειότητα, να "βλέπεις" με ποιες τάσεις δουλεύει, να "διακρίνεις" τις αλλαγές του και τις κατευθύνσεις του. Η καλύτερη ώρα είναι νωρίς το πρωί, μόλις έχουμε ξυπνήσει. Είναι μια καλή ευκαιρία να "χτίσουμε" την εμπειρία μας. Ακόμη δεν έχουν ξυπνήσει όλες οι λειτουργίες του οργανισμού, έτσι αντί να προσπαθήσεις να αποφύγεις τις σκέψεις, γιατί είναι σίγουρο ότι θα έρθουν αντίθετα αποτελέσματα αν το κάνεις, άφησε το μυαλό ζωντανό, ζωηρό. Τότε γλύστρα στα κενά ανάμεσα στις σκέψεις. Γλύστρισε στα κενά ανάμεσα σε παλιές ιδέες και νέες ιδέες. Σε εικόνες του χτες και σε υποχρεώσεις του σήμερα. Έτσι, ανακαλύπτεις αργά την φωτεινή φύση του μυαλού, ανεπηρέαστη από σκέψεις. Όσο παραμένεις σε αυτόν τον δρόμο, καταλαβαίνεις ότι το μυαλό είναι σαν καθρέπτης, που αντανακλά κάθε αντικείμενο, κάθε ιδέα, κάθε εικόνα και πως το μυαλό έχει από την φύση του φωτεινότητα, εμπειρία και γνώση. 

138. Ερώτηση: Πως θα αναγνωρίζουμε ότι η σκέψη "διαλύεται" και με ποιον τρόπο μπορούμε να ενδυναμώσουμε το μυαλό σύμφωνα με τον τρόπο που το χρειαζόμαστε; 

Αφού αναγνωρίσουμε τη φωτεινή φύση του μυαλού, την κρατάμε και την ποτίζουμε. Χρησιμοποιούμε τις δυνάμεις που ξεπηδάνε από τις εμπειρίες της φωτεινής φύσης. Φυσικά οι σκέψεις συνεχίζουν να αναδύονται. Αν μια σκέψη έρχεται, δημιούργησε απόσταση από αυτή, "κοίταξε" τη βαθιά. Η σκέψη με αυτόν τον τρόπο χάνει τη δύναμή της, διαλύεται μόνη της. 

Για να το καταλάβουμε καλύτερα ας παίξουμε αυτό το παιχνίδι: όταν "βλέπουμε" το μυαλό μας να χοροπηδάει από σκέψη σε σκέψη και από σενάριο σε σενάριο ας το ρωτήσουμε: "και μετά τι γίνεται"; Θα διαπιστώσουμε ότι το μυαλό "μπερδεύεται" στο σενάριό του και η σκέψη εξαφανίζεται!  

Όταν φτάσουμε στο σημείο αναγνώρισης της βασικής ανεπηρέαστης φωτεινής φύσης του μυαλού, οι σκέψεις θα διαλύονται αυτόματα σε κάθε μορφή τους. Τα κύματα του ωκεανού είναι νερό, οι σκέψεις του μυαλού είναι φως. Όπως το νερό ηρεμεί, έτσι με καθημερινή πρακτική, οι ενοχλητικές σκέψεις αδυνατίζουν και εξαφανίζονται χωρίς άλλη προσπάθεια. 

139. Ερώτηση: Ακολουθώντας στην καθημερινότητά μου τον διαλογισμό, κατανοώ τη χαρά και τον δρόμο προς την επίγνωση. Αλλά όταν γυρνάω το βλέμμα μου προς την κοινωνία επανέρχομαι στην προ-διαλογισμού, μίζερη εικόνα. Μέσω του διαλογισμού, μήπως οδηγούμαστε σε έναν δρόμο μοναχικότητας και όχι συμμετοχής στον κοινωνικό πυρήνα; 

Η μοναχικότητα, είναι δημιουργική μοναξιά. Άρα δεν είναι κάτι άσχημο, το αντίθετο. Είναι πανάκεια για να επανέλθουμε πιο δυνατοί στην καθημερινή μας ρουτίνα. Η μοναχικότητα είναι απαραίτητη όπως άλλο τόσο είναι απαραίτητη η κοινωνική συναναστροφή, αφού ο άνθρωπος από τη φύση του είναι κοινωνικό ον. Η μίζερη εικόνα που εισέρχεται από άσχημα εξωτερικά ερεθίσματα είναι αυτή ακριβώς η πρόκληση και η άσκησή μας: πόσο μακριά μπορούμε να φτάσουμε; Για πόσο χρόνο μπορούμε να διατηρήσουμε την ηρεμία και την καθαρότητα του μυαλού μας; Πολλοί πνευματικοί δάσκαλοι συμφωνούν στο πόσο δύσκολο είναι να κρατήσεις τις "διαλογιστικές σου αρχές", ενώ βρίσκεσαι ανάμεσα σε ανθρώπους. Ας το τοποθετήσουμε κάπως αλλιώς: όσο κρατάς τη χαρά του διαλογισμού μέσα σου, τόσο περισσότεροι άνθρωποι γύρω σου επηρεάζονται. Έπειτα, δια του νόμου της έλξης, θα βρεθούν άνθρωποι γύρω σου που αντίστοιχα έχουν ίδια ενδιαφέροντα. Έτσι συμμετέχεις σε έναν νέο φρέσκο κοινωνικό πυρήνα. 

Το να οδηγηθείς εξ ολοκλήρου σε έναν δρόμο μοναχικότητας χωρίς καθόλου συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι, είναι μια ακόμη παγίδα του μυαλού και πρέπει να αποφεύγεται. Το μυαλό παίζει το έργο: "Tι ωραία που ένιωθα όταν ήμουν μόνος, τι κάνω τώρα ανάμεσα σε όλους αυτούς; Aς μείνω μόνος ξανά και ξανά...". Έτσι σχηματίζεται η παγίδα: εκείνη η ευφορία που ένιωθες κατά τη διάρκεια του διαλογισμού, θα μετατραπεί σε μιζέρια, αντίστοιχη με αυτή που νιώθεις ανάμεσα στους ανθρώπους. Τα πάντα είναι θέμα ισορροπίας. Χρειάζεται σωστή δόση σε όλα. Ούτε να πας να γίνεις ερημίτης σε σπηλιά, αλλά ούτε να είσαι εικοσιτέσσερις ώρες εκτεθειμένος σε εξωτερικά ερεθίσματα.   

140. Ερώτηση: Θα ήθελα να συζητήσουμε το διαλογισμό, όχι μόνο σε σχέση με το περιβάλλον και τη φύση, αλλά και μέσα από τη σχέση μας με τους δικούς μας ανθρώπους. 

Όσο  και να διαφωνείς, με κάποιον, μην επιτρέπεις να αναπτύσσονται σπόροι θυμού και μίσους. Αν ένα πρόβλημα σχέσεως δείχνει να μεγαλώνει,  η απόσυρση στη μοναχικότητα, προς στιγμήν, είναι ένα καλό βήμα. Αν για κάποιον λόγο είσαι θυμωμένος με κάποιον, περίμενε μία δύο μέρες μέχρι ο θυμός να ξεθυμάνει και απαντάς τότε.   

Για να δημουργήσουμε έναν καλύτερο κόσμο χρειαζόμαστε ένα και μόνο συστατικό: σεβασμό. Δεν χρειάζεται να δεχτούμε τον άλλον αν δεν μας αρέσει ή αν είναι διαφορετικών πεποιθήσεων. Αρκεί μόνο να τον σεβαστούμε. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε τις ίδιες ανάγκες και τις ίδιες ανασφάλειες και φυσικά αντιδρούμε διαφορετικά στα ερεθίσματα και τις προκλήσεις. 

Η έλλειψη κατανόησης είναι η βασική αιτία τσακωμών και άσχημων αντιδράσεων. Κάποιοι άνθρωποι πιστεύουν ότι το να προκαλέσουν δυστυχία σε κάποιον θα τους οδηγήσει στη δική τους ευτυχία ή ότι μπροστά στην δική τους ευτυχία κανένας πόνος άλλου, δεν μετράει. 

Ένα ακόμη μεγαλύτερο βήμα είναι να βάλουμε τη θέση μας για λίγο στη θέση του άλλου. Μπορούμε να θέτουμε ερωτήματα: "Ποια είναι η σχέση του χαρακτήρα με το πεπρωμένο του ατόμου που έχουμε μπροστά μας"; "Πως η τωρινή του κατάσταση επηρεάζει τη συμπεριφορά του"; "Πως και με ποιον τρόπο ένα άτομο βρίσκεται σε έναν ιστό που συνδέεται με αιτίες και αποτελέσματα"; "Πως μια σειρά καταστάσεων και αντιδράσεων αλλάζει ξαφνικά σε μια άλλη εντελώς διαφορετική σειρά"; 

Σε αυτό το σημείο βέβαια χρειάζεται προσοχή. Το να λέμεάζουμε τη θέση μας στη θέση του άλλου", δε σημαίνει να σηκώσουμε εμείς τα δικά του προβλήματα, είναι τελείως λάθος. Σημαίνει να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε το τεράστιο πεδίο γνώσεων που σχετίζεται με τη δομή των ανθρώπινων σχέσεων. Άρα ότι συμβαίνει να μην το παίρνουμε ως προσωπική καταστροφολογία, αλλά ως μάθημα και ενδυνάμωση για τη συνέχιση της αναζήτησης. 

Οι άνθρωποι, στις σύγχρονες κοινωνίες έχουν διάφορα πολύπλοκα προβλήματα. Οφείλουμε να κατανοήσουμε πως καλή διάθεση και κακή διάθεση έχουν τις στιγμές τους και δεν πρέπει αυτές τις στιγμές να τις παραβιάζουμε. Λίγη υπομονή είναι απείρως καλύτερη από έναν λάθος συγχρονισμό. Υποχώρηση, όχι με την έννοια της ηττοπάθειας, αλλά του σεβασμού στο χρόνο και την διάθεση του άλλου. 

 141. Ερώτηση:  Πρέπει ή δεν πρέπει να δίνουμε προσοχή, στα ερωτήματα που ξεπηδούν στο μυαλό μας; 

Ένας άνθρωπος  βρίσκεται στην έρημο, ξαπλωμένος και εξασθενημένος από τη δίψα. Ένα καραβάνι περνάει και τον βλέπει, πλησιάζει να δει τι του συμβαίνει. Ο άνθρωπος  με δυσκολία ανοίγει τα χείλη του και ψιθυρίζει: "νερό, νερό". Στο καραβάνι, αρχίζουν να συζητάνε μεταξύ τους, αν ο άνθρωπος θα ήταν καλό να πιει το νερό σε φλυτζάνι, ή κατευθείαν από το παγούρι, ή με ένα κουταλάκι γουλιά-γουλιά. Συζητάνε και συζητάνε και  ρωτάνε και τελικά ο άνθρωπος πέθανε από τη δίψα. 

Λόγω απουσίας ξεκάθαρης θέασης, προκαλούμε ζημιές στους εαυτούς μας και στους άλλους. Εκείνοι που νιώθουν αμήχανα, όταν δεν πρέπει να νιώθουν έτσι και ανάποδα, εκείνοι που θα έπρεπε να κρατήσουν χαμηλούς τόνους αλλά δεν το κάνουν, είναι πάντοτε εκτεθειμένοι στο λάθος. Άρα οδηγούνται σε μια κατάσταση πόνου

Φανταστείται να νιώθουμε συνέχεια ότι το σωστό είναι λάθος, και το λάθος να το θεωρούμε συνέχεια σωστό. Δεν είναι και πολύ μακριά αυτή η περιγραφή από το τι βιώνουμε στις σύγχρονες κοινωνίες. Άτομα που έχουν αυτή την προσέγγιση πέφτουν, σε μία συνεχή λανθασμένη αναφορά. Με μια σωστή προσέγγιση, σε αυτό που "είναι" φτάνουμε σε μια κατάσταση ευδαιμονίας. 

 Το ίδιο το άτομο, είναι ο δικός του προστάτης, το δικό του καταφύγιο. 

Ταρατατζούμ, πρρρρρρρρρρρρρρ, κρρρρρρρρ, πιπ πιπ πιπ. 
Κλαπ κλαπ κλαπ κλαπ κλαπ πρρρρρρρρρρρρρρρρρρ 
(μουσική και ήχος από χειροκροτήματα και πορδές)

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Σχόλια