Complicite


Το παρόν άρθρο αναρτήθηκε και στο ενημερωτικό site για τον πολιτισμό, Acid Art

Για κάποιους η Complicite θεωρείται η κορυφαία ομάδα στο παγκόσμιο θέατρο. Ανάμεσά σε αυτούς νομίζω είμαι και εγώ. Ο σκηνοθέτης της ομάδας, Simon McBurney, είναι πλέον "super star" του θεάτρου μεγέθους αντίστοιχου του Peter Brook και άλλων σημαντικών σκηνοθετών. Παρότι πολλοί μπορούν να τον θεωρούν "κατεστημένο" πλέον, συνεχίζει να δουλεύει με έναν τρόπο που από ότι φαίνεται τον κρατάει σταθερό στις αξίες του και ιδιαίτερα δημιουργικό. Άλλωστε θεωρείται μια - χωρίς παρεξήγηση - από αυτές τις καλλιτεχνικές ιδιοφυΐες, που καταφέρανε να αλλάξουν τον τρόπο που αντιλαμβάνεται κανείς την τέχνη και στη συγκεκριμένη περίπτωση το θέατρο.

Με τη δουλειά της ομάδας πρωτοήρθα σε επαφή το 2004 μέσω ενός εργαστηρίου με τον ηθοποιό και δάσκαλο της Complicite Κώστα Φιλίππογλου (αυτή τη στιγμή ο Κώστας κάνει το πρώτο σημαντικό βήμα για δημιουργία σχολής σωματικού θεάτρου-physical theater στην Ελλάδα). Μόλις είδα σε video το "Mnemonic" - μια παράσταση με βασικό θέμα τη λειτουργία της μνήμης (η ιστορία του Iceman-αρχαιολογικό εύρημα 33.000χρόνων και παράλληλα η ιστορία ενός ζευγαριού που η κοπέλα φεύγει για να βρει τον πατέρα της και του άντρα που μόνος μέσα στο δωμάτιό του αρχίζει να... θυμάται) αποκαλύφθηκε μπροστά μου ένας νέος ολόκληρος κόσμος. Και μετά από μια εβδομάδα βαθιάς μελαγχολίας για το "θαύμα" που είχα δει, αποφάσισα ότι οι παραστάσεις της συγκεκριμένης ομάδας με αφορούν και μάλιστα πολύ. Επίσης, σε video παρακολούθησα το "Three lives of Lucie Gabrol" (η ιστορία μιας γυναίκας του 1900, οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στις γαλλικές Άλπεις) με πρωταγωνίστρια την Lilo Baur (έχει σκηνοθετήσει αρκετές παραστάσεις και στην Ελλάδα και έχει υπάρξει βοηθός σκηνοθέτη στις τελευταίες παραστάσεις του Peter Brook), καθώς και αποσπάσματα του "Street of crocodiles" (σύνθεση των μικρών ιστοριών του Πολωνο-Εβραίου συγγραφέα Bruno Schulz).

Το καλοκαίρι του 2004 είδα live πλέον την παράσταση της ομάδας στο έργο του Shakespeare "Measure for Measure". Η τεχνολογία σε συνδυασμό με ευφυείς ιδέες σωματικού και όχι μόνο θεάτρου. Με το παιχνίδι να αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο όπως βέβαια είναι και στη φιλοσοφία της ίδιας της ομάδας. Μετά από 1.5-2 χρόνια που ξαναείδα την παράσταση, είχε χάσει λίγο από τη φρεσκάδα της σε κάποιες σκηνές, αλλά είχε γίνει αρκετά πιο πολύπλοκη και ίσως πιο σωματική σε κάποιες άλλες. Επίσης, επειδή κάποιοι από τους ηθοποιούς του πρώτου κύκλου της παράστασης αντικαταστάθηκαν από μέλη της ίδιας της ομάδας μπορεί να χάθηκαν σημαντικές ερμηνείες, κερδήθηκε όμως παραπάνω "συνενοχή" μεταξύ των ηθοποιών.

Ακολούθησε η παράσταση "The Elephant Vanishes" (μια παράσταση που προέκυψε από τη σύνθεση τριών διηγημάτων της συλλογής του Haruki Murakami, "Ύπνος", "Η δεύτερη επίθεση αρτοποιείων" και βέβαια το "Ελέφαντας εξαφανίζεται") σε ένα ακόμη ταξίδι αστραπή αποκλειστικά για αυτή. Παρουσιάστηκε στο Barbican Theater στα πλαίσια του εορτασμού των 21 χρόνων της ομάδας. Η συγκεκριμένη παράσταση αποτέλεσε την πρώτη συνεργασία της Complicite με τον ιαπωνικό θίασο Setagaya. Το επίπεδο της τεχνολογίας εδώ ήταν ακόμα πιο υψηλό, αλλά εξίσου υψηλό και το επίπεδο της σωματικότητας και τεχνικής των ηθοποιών. Η σκηνή της πόλης, που τα αντικείμενα μετακινούνται σε όλη τη σκηνή και παράλληλα με τις δράσεις των ηθοποιών και τη multimedia παρέμβαση δημιουργούσαν την εντύπωση πως βρίσκεσαι στους δρόμους του Τόκιο, αποτέλεσε βασική αναφορά για την παράσταση της Play-full, Labyrinthe.

Στα πλαίσια του εορτασμού των 21 χρόνων έγινε και το revival του "A minute too late". Εκεί για πρώτη φορά αισθάνθηκα μια σωματική αντίδραση σαν θεατής που δεν είχα βιώσει άλλη φορά. Το σώμα μου ανταποκρίνονταν ή καλύτερα συμμετείχε σε αυτό που γινόταν στη σκηνή. Συνέβη για κάποια δευτερόλεπτα, αρκετά όμως για να χαραχθούν στη μνήμη μου. Όπως και η ίδια η παράσταση, που δεν υπήρχε μισό δευτερόλεπτο να μην με έχει παρασύρει στο ρυθμό της και στην παρουσία των τριών ηθοποιών, του Simon McBurney, του Jozef Houben και του Marcello Magni.

Τελευταία παράσταση που παρακολούθησα ήταν το "A disappearing number" που αναφέρεται στη σχέση της μαθηματικής ιδιοφυΐας από την Ινδία Srinivasa Ramanujan και του Άγγλου ακαδημαϊκού μαθηματικού G.H. Hardy. Και παράλληλα παρακολουθούσαμε τη σχέση ενός Ινδού και μιας Αγγλίδας μαθηματικού στο σήμερα. Αυτού του είδους τα περάσματα από το παρόν στο παρελθόν με παράλληλες ιστορίες αποτελούν και σημείο αναφοράς των παραστάσεων της ομάδας, κατά πάσα πιθανότητα μετά τη δημιουργία και την επιτυχία του "Mnemonic". Το "A Disappearing Number" δεν με ενθουσίασε εξίσου, αλλά παρόλα αυτά φάνηκε το αδιαμφισβήτητο ταλέντο δραματουργίας και σύνθεσης του McBurney χωρίς όμως το επίπεδο ή την πολυπλοκότητα στη σωματικότητα που χαρακτήριζαν προηγούμενες δουλειές. Παρουσιάζεται και αυτό στο Λονδίνο (10-25 Σεπτεμβρίου στο Novello theater). Παράλληλα θα παρουσιαστεί στο London Coliseum και η πρώτη όπερα που σκηνοθετεί ο Simon McBurney, "A dog's heart", γραμμένη από τον Alexander Raskatov και βασισμένη σε μια παλιά απαγορευμένη σάτιρα του Mikhail Bulgakov.

Αφορμή για το συγκεκριμένο άρθρο αποτελεί η παράσταση "Shun Kin" (φωτογραφία του άρθρου) που παρουσιάζεται ξανά στο Barbican 4 με 13 Νοεμβρίου. Το Shun Kin αποτελεί τη δεύτερη συνεργασία της Complicite με τον ιαπωνικό θίασο Setagaya και βασίζεται σε ιστορίες του Jun'ichiro Tanizaki. Όσοι το είδανε μιλάνε για μια πάρα πολύ ευφάνταστη παράσταση, που η τεχνολογία συνδέεται αρμονικά με την παρουσία καταπληκτικών ηθοποιών. Δυστυχώς δεν θα καταφέρω αυτή τη φορά να την παρακολουθήσω, αλλά προτείνω ανεπιφύλακτα σε όσους γνωρίζουν τη δουλειά της ομάδας ή όχι να κάνουν το ταξίδι προς το Λονδίνο.

Εγώ πάλι εύχομαι σε αυτή την ομάδα να συνεχίσει ακάθεκτη να συναρπάζει το κοινό της και σε μένα να μπορώ ακάθεκτος να κάνω μικρά ή μεγαλύτερα ταξίδια να παρακολουθώ έργα τόσο σημαντικών ομάδων ή ανθρώπων...

Σχόλια