ΣΧΟΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (Μέρος 6ο), του Νίκου Τριανταφυλλόπουλου

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΟΙΝΟΥ (συνέχεια)

35. Ερώτηση: Ποια είναι η φυσιολογική κατάσταση του χαρακτήρα μας;

Η επιδεξιότητα για ανάπτυξη. Nα δούμε τι περικλείεται σε αυτό. Σίγουρα πρέπει να σταματήσουμε να λέμε ψέμματα. Έχουμε ένα τεράστιο οπλοστάσιο ψεμμάτων. Είναι τόσα πολλά, που φαίνεται, στην καθημερινότητα, πως δεν υπάρχει όριο ούτε ορισμός του τι είναι ψέμμα, είναι τόσο φυσιολογικό το ψέμμα στην ζωή μας. Ψευδόμαστε χαρούμενοι. Συμβαίνει κυρίως για θέματα τα οποία οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν και νομίζουν ή υποκρίνονται πως τα γνωρίζουν. Άλλες φορές είναι λόγω λάθους, άλλες φορές ο ψεύτης έχει επίγνωση ή χρησιμοποιεί το ψέμμα για λόγους εντυπωσιασμού, παραπληροφόρησης, προστασίας, κλπ. Δεν είναι όλοι για όλα. Αν υπάρχει κάποια δυνατότητα στη φύση, όπως η διόραση ή η μεταβίβαση της σκέψης, δεν σημαίνει πως αυτές οι ικανότητες ανήκουν σε όλους. Αυτή είναι η ρίζα του ψέμματος. Άλλο η φαντασία άλλο η κατασκευασμένη πραγματικότητα και άλλο η αλήθεια.

36. Ερώτηση: Αν παρεκκλίνουμε από το στόχο μας, και βρεθούμε για κάποιο λόγο μακριά από αυτόν, πως μπορούμε να επανέλθουμε;

Νέες εντυπώσεις και καινούρια σημεία κατανόησης θα δώσουν κίνητρο για μια νέα προσπάθεια. Αρκεί να έχουμε τους δέκτες μας ανοικτούς, να είμαστε έτοιμοι. Συχνά αναρωτιόμαστε γιατί καταλάβαμε τα γεγονότα τόσο αργά, και πως άραγε θα πράτταμε αν γνωρίζαμε τις κατευθύνσεις νωρίτερα. Είναι η προϋπόθεση της σύνδεσης με κάτι βαθύτερο, με την ανάπτυξη της κατανόησης. Η κατανόηση (επίγνωση) είναι ένας δρόμος που δεν σταματάει ποτέ. Το να σταθούμε και να αναρωτηθούμε πως θα ήταν όλα αλλιώς, μπορεί να φαίνεται χάσιμο χρόνου, κυρίως αν εμπλακούμε συναισθηματικά σε αρνητικές καταστάσεις που θα μας αφαιρούν δύναμη από τα καθήκοντα του τώρα, όμως μπορεί αυτή η ενατένιση του παρελθόντος να είναι ο δάσκαλος για να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη. Το καλό δημιουργείται, δεν μπορεί να συμβεί από ατύχημα. Αν κοντρολάρουμε τη φαντασία μας και αποφύγουμε τις σκοτεινές παρερμηνείες, έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα. Η επίγνωση δεν σημαίνει απαραίτητα αλλαγή, ή φυγή από τις υπάρχουσες καταστάσεις, μπορεί να σημαίνει επαγρύπνηση και καλύτερη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων. Και κάπου κρύβεται η προσπάθεια της μη προσπάθειας. Ακούγεται λίγο άτοπο: η προσπάθεια είναι απαραίτητη, έπειτα οδηγούμαστε σε νέα προσπάθεια. Αλλά πριν την προσπάθεια είναι απαραίτητη η αντίληψη (νόηση). Χωρίς την αντίληψη οι προσπάθειες είναι χάσιμο χρόνου. Και η επόμενη προϋπόθεση, είναι η εγκατάλειψη της προσπάθειας: με την έννοια να μην έχουμε καμία προσδοκία για το αποτέλεσμα.

37. Ερώτηση: Άρα είναι δυνατόν να δημιουργήσουμε καινούριους νόμους σε αυτήν την πορεία της προσπάθειας;

Αντί για δημιουργία νέων νόμων, άρα περιορισμών, θα ήταν καλύτερο να μελετούσαμε τα μεσοδιαστήματα ανάμεσα στις προσπάθειες, να δούμε τις αντιδράσεις μας και τι καταστάσεις δημιούργησαν και από εκεί να μάθουμε. Τι να κάνουμε με τους νόμους όταν δεν υπάρχει επίγνωση; Ας σπουδάσουμε τους κανόνες. Ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων, σπουδάζουν νόμους για πολλά χρόνια χωρίς να τους καταλαβαίνουν. Διότι αν τους καταλάβαιναν, θα έβλεπαν πως πολλοί από αυτούς δεν είναι εφαρμόσιμοι στη ροή της ζωής. Έτσι θα ήταν δυνατόν να δημιουργηθεί, μια κάποια ευλυγισία όσον αφορά τους μη εφαρμόσιμους νόμους. Κάθε άτομο μπορεί να πει τι καταλαβαίνει από τη δική του οπτική γωνία, τι είναι όλοι αυτοί οι νόμοι και πως γίνεται να δημιουργούν μηχανική μη-ανάπτυξη. Υπάρχουν νόμοι πριν από τη γέννησή μας. Κάποιοι νόμοι, όπως οι θρησκείες, είναι κάτι νεκρό, δεν προωθούν την προσωπική ανάπτυξη. Αυτούς τους νόμους οφείλουμε να τους "ξεσκαρτάρουμε". Από την άλλη αν προσελκύσεις τους σωστούς νόμους, προειδοποιείσαι την κατάλληλη στιγμή, μεταστρέφεσαι την κατάλληλη στιγμή, προχωράς χωρίς να κοιμάσαι, μεταλλάσεις τις άσχημες καταστάσεις σε κάτι καλό, συσσωρεύεις δύναμη από τις εμπειρίες. Αυτούς τους νόμους οφείλεις να τους ακολουθείς.

38. Ερώτηση: Υπάρχει κάποιος τρόπος να αυξήσουμε το επίπεδο της κατανόησης μας;

Χιλιάδες, ίσως αμέτρητοι τρόποι. Προ παντός να κοπιάσουμε απέναντι στους φραγμούς. Εξαλείφοντας τους φραγμούς, ξεκινάμε να καταλαβαίνουμε περισσότερα. Πρέπει να βρεις τους αντίστοιχους δικούς σου φραγμούς. Πρέπει να βρεις ποιος είναι ο δικός σου τρόπος να γκρεμίσεις τα τείχη. Γενικά θα δεις στο δρόμο διαφορετικά κλισέ σκέψεων που σε κρατάνε δέσμιο, σε περιορίζουν, η προσπάθεια θα είναι διαφορετική, και η γεύση όταν κερδίζεις ή χάνεις θα είναι επίσης διαφορετική. Η δυσκολία που αντιμετωπίζει ένα άλλο πρόσωπο ίσως να φαίνεται πως δεν είναι τόσο μεγάλη για σένα, οι δικές σου δυσκολίες να σου φαίνονται βουνό κλπ, αλλά δεν είναι τίποτα αδύνατον. "Τίποτα αδύνατον" δεν απαιτείται από σένα. Παραμένεις σταθερός στις αξίες, πετάς τα άχρηστα από πάνω σου, δρας με συγκεκριμένους τρόπους και συνεχίζεις. Σπουδάζεις τον εαυτό σου, μαθαίνεις να διακρίνεις τα εμπόδια, τι σε κρατάει μακριά από το να κατανοήσεις τα πράγματα. Δεν μπορεί να γίνει την ίδια στιγμή, απαιτεί χρόνο. Μερικές φορές βρίσκεις τους φραγμούς αμέσως, άλλες φορές χρειάζεται περισσότερο χρόνος, και άλλες φορές χρειάζεται προσπάθεια πριν καν ο φραγμός εμφανιστεί.

39. Ερώτηση: Μπορεί η ομαδική δουλειά να αντικαταστήσει την προσωπική;

Σε καμία περίπτωση. Η ομαδική δουλειά όταν είναι διαθέσιμη, μπορείς να τη δοκιμάσεις. Όμως δεν μπορείς να εναποθέσεις πολλές ελπίδες στην ομαδική δουλειά, παρόλο που μπορεί να φανεί αρκετά χρήσιμη. Η ομαδική εξερεύνηση, οι δοκιμασίες κλπ, έχουν μια χροιά επιφανειακή, ρηχή ατμόσφαιρα και τεχνητές καταστάσεις. Τη στιγμή που κάποιος φεύγει από την ομάδα, εκείνη τη στιγμή βρίσκεται σε πραγματικές καταστάσεις. Η ομαδική δουλειά μπορεί να δείξει σωστά το δρόμο αλλά και πάλι καταλήγουμε ότι η δουλειά θα γίνει εκτός ομάδας, σε ατομικό επίπεδο. Και αν θέλεις γυρνάς στην ομάδα και προσφέρεις περισσότερο, όμως επαναλαμβάνουμε ότι κανείς δεν μπορεί να περπατήσει το δρόμο σου παρά μόνο εσύ.

40. Ερώτηση: Ακούγεται λίγο ατομιστικό να λέμε ότι χρειαζόμαστε απομόνωση για προσωπική δουλειά.

Ατομιστικό είναι να κρύβεις τις αδυναμίες σου πίσω από την ταμπέλα μιας ομάδας. Να εξαπατάς τον εαυτό σου πίσω από τις φωνές των πολλών. Για να δουλέψει μια ομάδα, μια κοινωνία σωστά, ο κάθε ένας οφείλει να αλλάξει, να δουλέψει, να τρέξει, να κοπιάσει από μόνος του. Να καθαρίσει μέσω της προσωπικής ενθύμησης και έτσι θα είναι έτοιμος να δώσει περισσότερα, να προσφέρει ουσιαστικά στην ομάδα, κοινωνία κλπ. Η απομόνωση απαιτείται για ενδυνάμωση, η ενδυνάμωση απαιτείται για καλύτερη λειτουργία της ομάδας. Μικρές αλλαγές φέρνουν τις μεγάλες.

41. Ερώτηση: Ακούγεται σαν σκληρή δουλειά, και χρειάζεται χρόνος. Πως μπορώ να αφαιρέσω κάτι άλλο που μου δίνει ευχαρίστηση και να γεμίσω τον χρόνο με δουλειά για τον εαυτό;

Δεν μπορείς να τα έχεις όλα χωρίς να δίνεις κάτι. Ωστόσο υπάρχουν πολλά πράγματα που βασίζονται στη φαντασία και πάντοτε μπορείς να τα αλλάξεις. Έτσι απαλλάσεσαι από τα "της φαντασίας" και κρατάς κάτι πραγματικό για σένα. Αν έχεις ξεχάσει κάτι ή χρειάζεσαι μια βοήθεια μπορείς να ρωτήσεις άλλους ανθρώπους ή να εργαστείς σε μια ομάδα αλλά το πιο σπουδαίο είναι να έρθεις πρόσωπο με πρόσωπο με τις δικές σου δυσκολίες. Δεν εννοούμε τις εξωτερικές δυσκολίες, συμβάντα της ζωής που ίσως να έχουν μεγαλοποιηθεί στο βαθμό δυσκολίας τους, αλλά στις εσωτερικές δυσκολίες: συμπεριφορά, προδιαθέσεις, προκαταλήψεις, προτιμήσεις, δραστηριότητες που προκαλούν εμπόδια στην κατανόηση, και με αυτόν τον τρόπο ίσως κάποιος δει πως αυτές οι μεγαλοποιημένες δυσκολίες μπορούν να σμικρυνθούν και να αντιμετωπιστούν. Ας συγκεντρωθούμε στις προσωπικές δυσκολίες. Χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. Για κάποιους η μεγαλύτερη δυσκολία είναι τα άσχημα συναισθήματα, δεν μπορούν αυτοί οι άνθρωποι να σταματήσουν να βλέπουν και να βιώνουν παρά μόνο θυμό, ζήλεια, φόβο και αντίστοιχες καταστάσεις που περικλείονται σε αυτά. Για άλλους η μεγαλύτερη δυσκολία είναι η φαντασία, δεν μπορούν να σταματήσουν να φαντάζονται πως συγκεκριμένα πράγματα είναι τελείως λάθος και διαστρεβλώνουν την αντίληψή τους για την πραγματικότητα. Δεν εννοούμε φυσικά τη δημιουργική φαντασία, εννοούμε μια συγκεκριμένη μόνιμη λάθος ιδέα. Και κάποιοι άλλοι έχουν έναν τρόπο μηχανικής άποψης που έχει διαμορφωθεί και δεν αλλάζει. Είναι χρήσιμο να προσπαθήσουμε να αναλύσουμε και να καταλάβουμε τη μηχανική σκέψη και να κρατήσουμε αυτά τα παραδείγματα για συγκρίσεις αργότερα. Έτσι είναι ευκολότερο να διακρίνουμε και να ξεριζώσουμε μηχανικές σκέψεις από το μυαλό μας. Οι τρεις αυτές κατηγορίες μπορεί να συνυπάρχουν ή άλλοτε να επικρατεί η μία και άλλοτε η άλλη. Με την προσωπική παρατήρηση, με αυτοσυγκέντρωση ή διαλογισμό, βλέπουμε τι επικρατεί: άσχημο συναίσθημα, φαντασία ή μηχανική σκέψη.

42. Ερώτηση: Το να χρησιμοποιώ ή να ανατρέχω σε κάποιες λέξεις μπορούν να μου δώσουν μια εικόνα της σωστής ή λάθος επιλογής;

Οι λέξεις είναι η διχοτόμηση του μυαλού. Όταν μπορείς να γλυστράς ανάμεσά τους ή να ζεις χωρίς αυτές, άμεσα αποκτάς περισσότερες πιθανότητες να βλέπεις. Για παράδειγμα βλέπεις ένα ωραίο δέντρο. Το δέντρο είναι απλά ωραίο, δεν παρουσιάζεται ωραίο στα μάτια σου επειδή ξέρεις τις ιδιότητές του, ή πιο μέρος του χρησιμοποιούμε στην βοτανολογία, ή πως λέγεται το συστατικό των φύλων του. Είναι εκεί και είναι όμορφο. Αν θελήσεις να το περιγράψεις με λέξεις, ήδη η ομορφιά χάθηκε. Το διαιρείς σε κατηγορίες, αυτό το άλλο και εκείνο. Όμως αυτές οι περιγραφές σε απομακρύνουν από το γεγονός της ομορφιάς. Πιο περίπλοκο ακόμα είναι αν συναντήσεις κάποιον άνθρωπο. Αμέσως κοιτάζεις να του βάλεις μια ταμπέλα σύμφωνα με τα δικά σου φίλτρα, είναι καλός ή κακός, στριμμένος ή χαρούμενος, πλεονέκτης ή ολιγαρκής. Όμως όλα αυτά έρχονται ως στερεότυπα της σκέψης που ήδη χρησιμοποιείς για τα πάντα. Χρησιμοποιείς κάποιες αστείες εικόνες και κατηγορίες που έρχονται από το δικό σου μυαλό. Έτσι επιλέγεις, αυτόν τον άνθρωπο ίσως τον συμπαθείς, ίσως όχι. Και για κάποιο μυστήριο τρόπο αυτή η επιλογή βαπτίζεται ελευθερία του να αποφασίσεις. Μα δεν υπάρχει καμία ελευθερία, είσαι δέσμιος των δικών σου περιοριστικών σκέψεων. Ήδη η επιλογή, η λέξη επιλογή, είναι αντίθετη στην ελευθερία, γιατί σημαίνει πως κάτι επιβεβαιώνεις και κάτι απορρίπτεις. Μα ήδη έχεις διαμάχη μέσα σου. Όταν αγαπάς υπάρχει επιλογή; Φυσικά όχι. Απλά αγαπάς. Δεν υπάρχει κάτι να ρίξεις στο καλάθι των αχρήστων όταν αγαπάς. Η επιλογή είναι νοητή λειτουργία. Όμως ο άνθρωπος είναι κάτι περισσότερο από νοητή (ή ανόητη) λειτουργία. Ας επιστρέψουμε στο δέντρο: το ότι είναι όμορφο, είναι επίγνωση, χωρίς επιλογή. Όταν η επιλογή ανακατευτεί στην αγνότητα της ματιάς σου, η ομορφιά χάνεται. Η αγάπη χάνεται. Και πρέπει να δεις πως αυτή η ζωηρότητα που μας χάρισε η ομορφιά του δέντρου, ξεθωριάζει υπό το πρίσμα του αναλυτικού μυαλού μας.

Ταρατατζούμ, πρρρρρρρρρρρρρρ, κρρρρρρρρ, πιπ πιπ πιπ. Κλαπ κλαπ κλαπ κλαπ κλαπ πρρρρρρρρρρρρρρρρρρ (μουσική και ήχος από χειροκροτήματα και πορδές).

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ